|
|
|
|
Herb miasta Zduńska Wola Herbem Zduńskiej Woli jest zaadoptowany znak heraldyczny rodowy założycieli miasta - Prawdzic i Ostoja. Na tarczy pierwszej (lewej) widnieje herb Prawdzic: w polu srebrnym na murze czerwonym z blankami pół złotego lwa zwróconego w lewo i trzymającego w łapach pierścień albo prawdę czyli zwierciadło. Obwódka tego pierścienia lub zwierciadła jest koloru złotego. Nad tarczą herbową umieszczona jest złota korona, na której znajduje się pół złoty lew (jak na tarczy). Herbem tym pieczętował się założyciel miasta, Stefan Złotnicki. Na tarczy drugiej (prawej) znajduje się herb Ostoja - rodowy herb żony założyciela miasta, Honoraty z Okołowiczów. Przedstawia on w polu czerwonym miecz ze złotą rękojeścią zwróconą srebrnym brzeszczotem (ostrzem) w dół, między dwoma złotymi półksiężycami odchylonymi na zewnątrz. Nad tarczą znajduje się korona, w której umieszczono pięć piór strusich, w tym dwa złote między trzema czerwonymi. |
Flaga miasta Zduńska Wola Flagą Miasta jest prostokątny płat tkaniny w kolorach: zielonym, białym, żółtym i czerwonym. Stosunek szerokości flagi do jej długości wynosi 5:8. Pas trójkolorowy (w kolorach zajmujących po 1/3: biały, żółty i czerwony) biegnie od lewego dolnego rogu flagi pod katem 45 stopni w górę. Prawy górny róg flagi schodzi się ze środkiem pasa żółtego. Kolory wchodzące w skład flagi stanowią barwy Miasta. W lewym górnym rogu flagi można umieścić:
|
|
Hejnał miasta Zduńska Wola Hejnałem Miasta jest melodia, którą przedstawia zapis nutowy. |
Nowe logo miasta Zduńska Wola
|
|
Historia powstania herbu Herb Zduńskiej Woli budzi kontrowersje formą obcą i niezgodną z regułami polskiej heraldyki miejskiej, czy nawet szerzej polskiej heraldyki samorządowej, który przez władze miejskie używany jest obecnie. Czytelnik, nawet nie heraldyk i nie historyk dostrzeże dwa polskie herby szlacheckie (w prawie ich pełnych postaciach) Prawdzic i Ostoja, które z woli władz miejskich przekształciły się w znak Zduńskiej Woli. Z rozmysłem użyliśmy słowa „znak", a nie „herb" bowiem dwóch różnych od siebie herbów, żadną miarą „herbem" miejskim nazwać nie możemy (i ich wielokrotność), umieszczone obok siebie, tworzą zwykle emblemat heraldyczny, informujący o ważnych dla twórcy treściach politycznych, genealogicznych, czy też własnościowych. Forma znaku Zduńskiej Woli świadczy o nikłej wiedzy heraldycznej twórców godła. Dobór jego treści, jak również walka o utrzymanie tej formy znaku (o czym niżej), wystawia jednocześnie dobre i złe świadectwo władzom miejskim. Magistrat zgodnie z historią poczuciem wdzięczności za lokację miasta, u progu odzyskania niepodległości w 1919 roku uhonorował Stefana Złotnickiego, herbu Prawdzic i jego żonę Honoratę herbu Ostoja, niegdyś właścicieli Zduńskiej Woli. Jednocześnie skazał na „banicję" herb utworzony przez swoich poprzedników w porozumieniu z S. Złotnickim. Artykuł na temat herbu Zduńskiej Woli prezentowany jest w zbiorze poświęconym heraldyce miejskiej okresu międzywojennego, jak sądzimy, w tym właśnie okresie zapadły najważniejsze decyzje w sprawie herbu, jak również wypracowana została i utrwaliła się tradycja Zduńskiej Woli, dzięki której godło tak dziwne w formie oparto wbrew naciskom autorytetów naukowych oraz władzom w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. Zduńska Wola znajdowała się w posiadaniu Złotnickich przynajmniej od XVII w. ówczesny właściciel Zduńskiej Woli - Feliks Złotnicki wyjednał u króla Augusta przywilej na targi, a wcześniej (1767) uzyskał od władz kościelnych zgodę na erekcję kościoła i budowę świątyni pw. Wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Od momentu uzyskania przywileju na targi Zduńską Wolę powszechnie nazywano „miasteczkiem". W 1788 r. dobra zduńskowolskie przeszły w posiadanie syna Feliksa - Antoniego Złotnickiego, a tenże Antoni był ojcem Stefana Złotnickiego - inicjatora założenia miasta w Zduńskiej Woli w 1825 roku. Kolejnym problemem jest przynależność rodowa i heraldyczna Złotnickich. Autor herbarzy Bartosz Paprocki, Kasper Niesiecki i Piotr Nałęcz-Małachowski znają Złotnickich pieczętujących się Prawdzicem, a wymieniają licznych Złotnickich herbu Nowina. W dziele Niesieckiego znajdujemy nawet informację o Feliksie Sebastianie Złotnickim herbu Nowina, pełniącym obowiązki łowczego Szadkowskiego. Nowe badania nad urzędnikami sieradzkimi i łęczyckimi dowodzą jednak, że Złotniccy pieczętowali się herbem Prawdzic. Żadnych wątpliwości nie budzi natomiast herb rodowy Honoraty z Okołowiczów - Ostoja. Co ciekawe herb Ostoja Okołowiczów trafił też do innego herbu miejskiego. Mikołaj Krzywiec Okołowicz herbu Ostoja w 1824 r. wystąpił do władz z propozycją nadania dla Konstantynowa prawa miejskiego. Pozytywna odpowiedź w tej sprawie nadeszła w 1830 r. W Albumie Heroldii Królestwa Polskiego znajduje się projekt herbu Konstantynowa, nawiązujący do przedmiotów heraldycznych w i współtworzących godło Mikołaja Okołowicza - w polu czerwonym umieszczono 3 księżyce w koło, stykające się rogami, a w przestrzeni otoczonej ulokowano miecz w słup głownią w dół. W 1937 r. Konstantynów otrzymał nadanie herbu, a jego godło tworzyła Ostoja Okołowiczów. Problemy z herbem Zduńskiej Woli wynikają z tego, że w dokumencie heraldycznym miasta, wystawionym przez Namiestnika Królestwa Polskiego 25 października 1825 roku właściciel miasta, wspomniany już Stefan Złotnicki, nie zaprezentował symboliki heraldycznej. Nie należy jednak za to Złotnickiego winić, zarzucać mu roztargnienie, czy też podejrzewać, że może zapomniał o herbie. Brak herbu o symbolice miejskiej, wynikał z faktu, iż na początku wieku XIX heraldyka samorządowa była urzędowo zwalczana zarówno przez władze Księstwa Warszawskiego, jak i później przez władze Królestwa. Niechęć do miejskiej heraldyki samorządowej wynikała z woli przekształcenia staropolskiego państwa samorządowego w państwo scentralizowane i zbiurokratyzowane, w którym organy miejskie stanowić miały tylko niższy organ administracji państwowej. Z tego też powodu władze zaboru rosyjskiego konsekwentnie zwalczały stosowanie symboli samorządowych przez władze miejskie w trakcie wykorzystywania ich urzędowych funkcji. Toteż XIX-wieczne władze miejskie Zduńskiej Woli wszystkie swoje decyzje uwierzytelniały ówczesnymi symbolami państwa a nie godłem samorządnej wspólnoty. Tym samym staropolski, samorządowy herb miejski usunięty został ze sfery publiczno-prawnej. W zaborze rosyjskim stał się ciekawostką historyczną, zabytkiem, reliktem przeszłości, pozbawionym jakichkolwiek treści prawnych. W XIX z inspiracji ówczesnych centralnych carskich władz państwowych, powstał jednak Album Heroldii Królestwa Polskiego, w którym znaleźć się miały herby wszystkich miast zaboru rosyjskiego. W akcji gromadzenia materiału do tego albumu brały udział władze administracyjne poszczególnych miasteczek. Najczęściej z magistratów nadsyłano odrysy staropolskich pieczęci. Materiały te były opracowywane następnie przez pracowników Heroldii Królestwa Polskiego. Czasami raporty magistrackie - zamiast materialnych - zawierały projekty oryginalnych, nowych herbów. Te również podlegały ocenie Heroldii, jedne zyskiwały akceptację jej urzędników, inne tworzono w Heroldii od nowa. Właśnie na potrzeby wspomnianego Albumu na przełomie 1846 i 1847 r. powstało pierwsze znane nam godło Zduńskiej Woli. Herb tworzyły trzy pszczoły w układzie dwie wyżej, jedna niżej, umieszczone w polu błękitnym hiszpańskiej (późnogotyckiej) tarczy herbowej. Nie wiemy, a raczej nie mamy pewności, czy godło powstało w gronie ówczesnych władz miasta, być może wypłynęła od właściciela - S. Złotnickiego, czy też wreszcie zostało stworzone od podstaw przez pracowników Heroldii. Sądzimy, iż wstępny projekt herbu - o rozwiązaniach nieco odmiennych od herbu prezentował się w Albumie - powstał w wyniku wspólnych przemyśleń dziedzica, tj Złotnickiego i władz miasta. Ostatecznie magistrat przedstawił władzom herb, którego utworzyły ul i trzy złote pszczoły. W trakcie prac podjętych nad tym herbem w Heroldii Królestwa z godła proponowanego przez miasto usunięty został ul, co doprowadziło do stworzenia godła bardzo poprawnego heraldycznie (o układzie przedmiotów jak w herbie Pabianic) i o przesłaniu tylko nieznacznie odbiegającym od tendencji jego twórców. |
|
